niedziela, 29 maja 2011

Ks. kan. Henryk Krukowski - przyjaciel chrześcijan wschodnich

Miałem dziś okazję gościć w nadbużańskim Horodle. W dawnej cerkwi neounickiej pw. św. Mikołaja Cudotwórcy  (obecnie kościół fililalny) pod przewodnictwem JE Ks. Metropolity Przemysko-Warszawskiego celebrowana była Boska Liturgia, po której nastąpiło poświęcenie usytuowanego w pobliżu świątyni pomniczka ku czci Ukraińców, którzy ratowali Polaków od śmierci z rąk OUN i UPA.

Przy tej okazji warto przypomnieć postać Księdza Henryka Krukowskiego, Gospodarza i współorganizatora (wraz z Towarzystwem Miłośników Ziemi Horodelskiej  oraz Stowarzyszeniem 10 Czerwca ) dzisiejszych uroczystości, na co dzień Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej w Horodle i referenta ds. ekumenizmu w diecezji zamojsko-lubaczowskiej). Pierwszy z wklejonych poniżej artykulików opublikowałem był swego czasu na portalach kosciol.plekumenizm.pl :  

 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


                                      Greckokatolicki krzyż dla rzymskokatolickiego proboszcza
                   


5 czerwca 2006 r. (poniedziałek) w osadzie Horodło (znanej szerszemu ogółowi z unii polsko-litewskiej z 1413 r.) w powiecie hrubieszowskim odbędzie się niecodzienna uroczystość. Proboszcz miejscowej parafii rzymskokatolickiej, ks. kan. Henryk Krukowski, otrzyma z rąk Metropolity Przemysko-Warszawskiego Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, Ks. Arcybiskupa Jana Martyniaka, wysokiej rangi odznaczenie – złoty krzyż z ozdobami. Pontyfikalna Boska Liturgia św. Jana Chryzostoma, podczas której ks. Krukowskiemu włożony zostanie ów krzyż, rozpocznie się o 11.30 w miejscowej cerkiewce św. Mikołaja – zbudowanej w okresie międzywojennym dla neounitów, obecnie pełniącej rolę świątyni filialnej parafii rzymskokatolickiej. Obok głównego celebransa, Metropolity Jana, uczestnikami Liturgii będą sygnatariusze wniosku odznaczeniowego, trzej duchowni greckokatoliccy z Lublina (ks.ks. mitrat Stefan Batruch, protojerej Bogdan Pańczak i diakon Piotr Siwicki), a śpiew i asystę zapewnią alumni greckokatoliccy z lubelskiego seminarium.




Po raz pierwszy Kościół greckokatolicki w Polsce odznacza złotym krzyżem z ozdobami kapłana rzymskokatolickiego. Już zatem z tego powodu uroczystości horodelskie zasługują na wzmiankę. Podstawowym jednak powodem, dla którego warto o nich wiedzieć, jest osoba odznaczonego. Ks. Henryk Krukowski urodził się w 1946 r. we wsi Majdan Zahorodyński k. Siedliszcza. Po ukończeniu seminarium lubelskiego przyjął w 1971 r. święcenia prezbiteratu (potocznie: kapłańskie). Od roku 1986 jest proboszczem jedynej w Horodle parafii rzymskokatolickiej. Pełni także funkcje wicedziekana dekanatu Hrubieszów-Północ i referenta ds. ekumenicznych w diecezji zamojsko-lubaczowskiej. Jest kanonikiem honorowym kapituły konkatedralnej w Lubaczowie.
Już swoją pracę magisterską poświęcił tematyce wschodniochrześcijańskiej (Problemy liturgiczne w ustawodawstwie Synodu Unickiego Zamojskiego w 1720 roku, Lublin 1971). W swej posłudze kapłańskiej kładzie szczególny nacisk na właściwy stosunek zarówno do tradycji chrześcijaństwa wschodniego (w szczególności grekokatolicyzmu i prawosławia), jak też i do współczesnych tej tradycji spadkobierców. Postawę otwartości na Wschód stara się zaszczepić zarówno młodym kapłanom przewijającym się przez horodelską parafię w charakterze wikariuszy oraz swym parafianom, jak też i szerszym kręgom wiernych Kościoła rzymskokatolickiego, zwłaszcza w diecezji zamojsko-lubaczowskiej – publikując liczne (w chwili obecnej ponad 30) artykuły popularne w prasie lokalnej, przede wszystkim w zamojskiej wkładce do tygodnika „Niedziela”. Opublikował także dwie pozycje zwarte: „Horodło chrześcijańskie” (Lublin 1999) i „Siedliszcze. Dzieje parafii katolickiej” (Lublin 2000). Życzliwy stosunek do prawosławia, konsekwentne uznawanie grekokatolicyzmu za równoprawny i równie wartościowy, jak katolicyzm łaciński, człon Kościoła powszechnego, unikanie wątków polemicznych, potępienie wszelkich nacjonalizmów – to warte podkreślenia cechy działalności publicystycznej i popularyzatorskiej proboszcza z Horodła. Warto zaznajomić się z jego twórczością choćby poprzez portal www.niedziela.pl
odtworzenie wschodniego wystroju świątyni, co stanowi absolutny precedens: nie jest mi znany żaden analogiczny przypadek w Kościele łacińskim na tych terenach dzisiejszej Polski, które w XIX w. były pod zaborem rosyjskim. W niezbyt zamożnej parafii, z dużym udziałem ludności zatrudnionej w PGR-ach (wtedy), wysiłek taki zasługuje na szczególne uznanie. A tak prezentuje się efekt owych prac -
cerkiew z zewnątrz: http://organista.republika.pl/www/horodlocerk.jpg
wnętrze: http://organista.republika.pl/www/horodlocerkiko.jpg

Cerkiew św. Mikołaja służy miejscowym łacinnikom jako kościół filialny, bywa też okazyjnie udostępniana prawosławnym – niestety, zwykle na pogrzeby miejscowych „ostatnich Mohikanów” tego wyznania. Aby umożliwić swym wiernym „oddychanie wschodnim płucem” Kościoła powszechnego, ks. Krukowski od czasu do czasu zaprasza do celebrowania Boskiej Liturgii duchownych greckokatolickich tradycji zarówno ukraińskiej, jak też i synodalnej (jak proboszcz z Kostomłot o. archimandryta Roman Piętka MIC czy wizytator apostolski dla grekokatolików na Białorusi o. archimandryta Sergiusz Gajek MIC). Po raz pierwszy nastąpiło to w roku 1988 – dla uczczenia Tysiąclecia Chrztu Rusi, gdy zaproszeni zostali greckokatoliccy seminarzyści z Lublina z ówczesnym opiekunem, o. Teodozjuszem Jankowem, bazylianinem. Trzeba podkreślić, że organizując takie uroczystości z udziałem ukraińskich duchownych i alumnów ks. Krukowski miał i ma na celu również budowanie dobrych stosunków polsko-ukraińskich. Biorąc pod uwagę, że ogromny odsetek jego parafian stanowią uciekinierzy lub przesiedleńcy z Wołynia oraz ich potomkowie, należy tym bardziej docenić wysiłki horodelskiego proboszcza – motywowane nie takimi rachubami czy poglądami politycznymi, a wiernością nauce ewangelicznej.
Ksiądz kanonik Henryk Krukowski, skromny proboszcz małej parafii w Hrubieszowskiem, w pełni zasłużył na nadanie mu złotego krzyża z ozdobami, czyli nagrody, którą nadaje biskup eparchialny lub patriarcha (arcybiskup większy) kapłanowi za szczególne zasługi dla Kościoła.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tekścik nr 2 zamieszczony został już chyba tylko na ekumenizm.pl - w każdym razie poszukiwania na kosciol.pl dały wynik negatywny:



Bł. Mikołaj Czarnecki - uroczystości w Horodle

W niedzielę 22 kwietnia 2007 r. w osadzie Horodło nad Bugiem (pow. hrubieszowski), znanej przede wszystkim jako miejsce zawarcia unii polsko-litewskiej w 1413 r., odbędzie się niecodzienna uroczystość, na która w imieniu organizatorów serdecznie wszystkich chętnych zapraszam.


Niemal dokładnie w 70. rocznicę poświęcenia tamtejszej cerkwi neounickiej przez ówczesnego wizytatora apostolskiego dla neounitów w II Rzeczypospolitej, bł. Mikołaja Czarneckiego (1884-1959), ikona Błogosławionego z jego relikwiami, przekazana horodelskiej parafii rzymskokatolickiej w czasie III spotkań transgranicznych w Korczminie (26.VIII.2006), zostanie uroczyście przeniesiona z kościoła parafialnego w Horodle do dawnej cerkwi, obecnie użytkowanej jako kościół filialny, ale odnowionej z zachowaniem wystroju wschodniego.
Uroczystości rozpoczną się o 11.30 krótką modlitwą w kościele parafialnym (podominikańskim) pw. Matki Bożej Różańcowej i św. Jacka, po czym ikona z relikwiami bł. Mikołaja zostanie procesjonalnie przeniesiona do horodelskiej cerkwi.
W cerkwi odprawiona zostanie Pontyfikalna Boska Liturgia św. Jana Chryzostoma, której przewodniczyć będzie Metropolita Przemysko-Warszawski Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, arcybiskup Jan Martyniak.
Proboszczem parafii rzymskokatolickiej i głównym organizatorem obchodów jest ks. kan. Henryk Krukowski, pierwszy polski kapłan rzymskokatolicki odznaczony przez Metropolitę Przemysko-Warszawskiego UKGK złotym krzyżem z ozdobami. O tym niezwykłym duchownym, nadanym mu odznaczeniu, i zasługach ks. Krukowskiego w pielęgnowaniu tradycji wschodniochrześcijańskiej regionu i pojednania polsko-ukraińskiego serwis Ekumenizm.pl obszernie informował.
Bł. Mikołaj Czarnecki (zdj.), urodzony 14 grudnia 1884 r. w Semakowcach (pow. Horodenka), wyświęcony na prezbitera 1909 r., po zdobyciu w Rzymie doktoratu z teologii dogmatycznej został ojcem duchownym i profesorem greckokatolickiego seminarium diecezjalnego w Stanisławowie (ob. Iwano-Frankiwśk). W 1919 r. wstąpił do greckokatolickiej odnogi Zgromadzenia Najśw. Odkupiciela (redemptoryści). Jako hieromnich (kapłan-zakonnik) tego zgromadzenia brał udział w akcji neounijnej na Wołyniu, gdzie greckokatoliccy redemptoryści utworzyli ośrodek w Kowlu (1926).
W 1931 r. o. Mikołaj Czarnecki został biskupem tytularnym Lebedo i wizytatorem apostolskim dla neounitów (katolików obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w odmianie rosyjsko-synodalnej) w Rzeczypospolitej Polskiej. Pełniąc posługę wizytatora apostolskiego, 20 kwietnia 1937 r. poświęcił w Horodle nową drewnianą cerkiew, przeznaczoną dla administrowanej przez oo. bazylianów parafii neounickiej.Po 17 września 1939 r. Sługa Boży Andrzej Szeptycki, metropolita halicki, mianował biskupa Mikołaja egzarchą Wołynia, Podlasia i Polesia. Aresztowany wraz z innymi hierarchami greckokatolickimi z terenu Ukraińskiej SRR w dniu 11 kwietnia 1945 r., po brutalnym śledztwie i pokazowym procesie zesłany został do łagru. Zwolniony w kwietniu 1956 r. jako śmiertelnie chory i wyczerpany, powrócił do Lwowa, gdzie włączył się aktywnie w działalność podziemnego Kościoła greckokatolickiego, m.in. wyświęcił ponad 10 kapłanów. Zmarł we Lwowie 2 kwietnia 1959 r. w opinii świętości, a jego grób na Cmentarzu Łyczakowskim w sposób żywiołowy otoczony został szczególnym kultem przez pozostających w „katakumbach XX w.” grekokatolików. Beatyfikowany przez Jana Pawła II podczas pielgrzymki na Ukrainę (Lwów, 27 czerwca 2001 r.).
Na prośbę horodelskiego proboszcza, ks. Henryka Krukowskiego, ukraińska prowincja greckokatolickich redemptorystów przekazała dla parafii w Horodle cząstkę relikwii Błogosławionego, które umieszczone zostały w ramie specjalnie – i za darmo! – wykonanej dla tejże parafii ikony bł. Mikołaja. Twórcami ikony, a jednocześnie jej ofiarodawcami (w hołdzie dla postawy ks. Krukowskiego wobec grekokatolicyzmu i Ukraińców) są lwowscy artyści Lew i Andrzej Demianczukowie (ojciec i syn). Moment przekazania ikony ks. Krukowskiemu przez greckokatolickiego biskupa sokalskiego Michała Kowtuna uwieczniony został na stronie gazety lwowskiej.
Niedzielne uroczystości dają szansę zapoczątkowania unikalnego zjawiska – dawna cerkiew, znajdująca się na terenach polsko-ukraińskiego pogranicza, użytkowana przez rzymskich katolików, staje się ośrodkiem kultu greckokatolickiego, ukraińskiego świętego. Kultu, który może z powodzeniem jednoczyć katolików obu tradycji, Polaków i Ukraińców, obywateli RP i Ukrainy. Oby tak się stało!

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz