V Sobota Wielkiego Postu - Akatystowa

Jutrzejsza, piąta sobota Wielkiego Postu nosi miano "akatystowej". Tradycyjnie w tę sobotę (lub w piątek wieczorem) śpiewa się piękny hymn ku czci Bogurodzicy, osnuty wokół tematu Zwiastowania.

Hymn Akatyst jest dostępny w sieci zarówno po ukraińsku, jak też i po polsku.

Kontynuując publikowanie tekstów ukraińskojęzycznych w polskiej transkrypcji, pozwolę sobie poniżej wkleić właśnie Akatyst poprzedzony krótkim wstępem:

AKAFIST 


Akafist – ce wełyka liturhiczna poema, jaku służyt´sia stojaczy (tak każe nazwa w hrećkij mowi, u protywenstwi do katyzmy – psałmiw, jaki czytajemo sydiaczy). W Ukrajini akafisty duże popularni, spiwajet´sia jich u cerkwi, a czasto czytajet´sia i prywatne, jak osobystu mołytwu.
Ciłyj twir składajet´sia z 12 piseń, kożna pisnia – z kondaka j ikosa; razom 24 piseń. Awtor poczynaje kożnyj wirsz (kondak i ikos) po czerzi z bukw hrećkoji azbuky, jaka maje jich 24.
Persza czastyna akafistu – istorycznyj perespiw żyttia Isusa Chrysta, Materi Bożoji czy swiatoho. Druha – dohmatyczna, nawczalna – ospiwuje prawdy wiry pro danu osobu.

Akafist do Bohorodyci

Akafist do Preswiatoji Bohorodyci – ce najstarsza poema-hymn na czest´ Bohomateri. Awtor neznanyj; twir, otże, nałeżyt´ Cerkwi i postaw, mabut´, u perszij połowyni VI storiczczia. Ce sprawdi czudowa poema, perełożena na rizni mowy. Perszych 12 kondakiw-ikosiw – ce istoryczna czastyna pro tajinstwo Mariji, druha dwanadciata – bohosłowśka pryzaduma nad prawdamy wiry pro Mariju.
Kożnyj kondak (“korotka pisnia”) kinczyt´sia okłykom zi Staroho Zawitu:“Ałyłuja”, szczo znaczyt´: “Chwalit´ Jahwe-Hospoda”, “Sława Bohowi!”.Kożnyj ikos (“budowa, dobudiwka”, tobto dopownennia do zmistu kondaka) – ce nemow winok z wełykoho czysła sliw prosławy Mariji, po wstupnim stwerdżenni pro jakyjś fakt czy prawdu.
“Radujsia...!” – ce nemow wuzoł i wweś zmist toho hymnu radosty. Ukrajinśkyj perekład hrećkoho “chajre” (“radujsia”) – ne duże włucznyj, bo ce je słowo pozdorowłennia: “witaj”, “bud´ pozdorowłena”, – a ne zakłyk do radosty. Perekład “Radujsia, Newisto nenewisnaja!” ne je łehko zrozumiłyj, ałe hodi inaksze perełożyty joho zi składnoji hrećkoji, szcze j bohosłowśkoji, mowy:
“Radujsia, szczo Ty stała odrużenoju newistoju, ałe podrużżia ne zaznała, ostawszyś newistoju-diwoju-netorknenoju”. Ce wysliw pro wełyke tajinstwo Mariji: wona u swojim podrużżi – pered narodżenniam Isusa, u czasi joho narodżennia i po joho narodżenni – buła i ostałasia diwoju, prysnodiwoju.
U ciłosti akafist – ce hymn prosławy Mariji, podiaky (“podiaczna pisnia”) z korotkoju prośboju pry kinci u 13-ij pisni-kondaku. Poema znamenyte pobudowana na swiatomu Pyśmi, prawdach wiry i poetycznych zasobach, jak też i na osobystych pereżywanniach tych, szczo z wiroju i zachopłenniam cej hymn radosty spiwajut´.



AKAFIST DO PRESWIATOJI BOHORODYCI 


Kondak 1

Neperemożnij Władarci na czest´ peremohy my, wriatowani wid łycha, błahodarni pisni wypysujemo Tobi, raby twoji, Bohorodyce. A Ty, szczo majesz syłu nezdołannu, wid usiakych nas bid ochorony, szczob zwaty Tobi:
Radujsia, Newisto nenewisnaja!

Ikos 1

Anheła widporucznyka buło zisłano z neba prywitaty Bohorodyciu, ta koły win pobaczyw Twoje wtiłennia, Hospody, to, hłyboko wrażenyj, tak promowyw do neji swojim beztiłesnym hołosom:
Radujsia, bo czerez Tebe radist´ zasiaje;
Radujsia, bo czerez Tebe proklattia szczezne;
Radujsia, Adama z upadku pidnesennia;
Radujsia, Jewynych sliz osuszennia;
Radujsia, wysoto dla ludśkoho rozumu nedosiażna;
Radujsia, hłybyno i dla anhelśkoho rozumu neprohladna;
Radujsia, bo Ty stała prestołom caria – Hospoda;
Radujsia, bo Ty nosysz toho, chto wse nosyt´;
Radujsia, zore doswitnia, prowisnyce soncia;
Radujsia, łono bożestwennoho wtiłennia;
Radujsia, bo toboju sotworinnia obnowlajet´sia;
Radujsia, bo czerez Tebe Tworcewi pokłoniajemosia.
Radujsia, Newisto nenewisnaja!

Kondak 2

Baczaczy sebe czystoju, Preswiata Diwa riszuczo widpowiła Hawryjiłowi: Dywnych sliw twojich dusza moja nespromożna zbahnuty, bo pro jake zaczattia w diwstwennomu łoni Ty możesz howoryty, wyhołoszujuczy: Ałyłuja!

Ikos 2

Tajnu nezbahnennu zbahnuty bażajuczy zapytała Diwa bożoho posłancia: Skaży meni, jak z neporocznoho łona diwyczoho może Syn rodytysia? A win zi strachom widpowiw jij, każuczy:
Radujsia, w newymownu postanowu bożu wtajemnyczena;
Radujsia, powirnyce tajn, mowczankoju wkrytych;
Radujsia, zapoczatkuwannia czudes Chrystowych;
Radujsia, osnowo prawd wiry szczodo nioho;
Radujsia, drabyno nebesna, szczo Boh zijszow neju;
Radujsia, moste, szczo suszczych na zemli wedesz do neba;
Radujsia, czudo dla anheliw predywne;
Radujsia, porazko tiażka dla dyjawoła;
Radujsia, bo Ty switło zrodyła preczudne;
Radujsia, bo Ty ne wyjawyła nikomu, jak ce stałosia;
Radujsia, bo Ty piznannia mudreciw perewyszczujesz;
Radujsia, bo Ty rozum wirnych proswiczujesz.
Radujsia, Newisto nenewisnaja!

Kondak 3

Syła Wsewysznioho obhornuła todi neporocznu Diwu, i wona zaczała, a płodotworne swoje łono wczynyła nemow by rodiuczoju nywoju dla tych, szczo choczut´ zbyraty płody spasennia, spiwajuczy: Ałyłuja!

Ikos 3

Majuczy Boha w łoni swojemu, pospiszaje Diwa do Jełysawety, a dytia tijeji, jak tilky poczuło jiji prywitannia, zradiło i zaworuszyłoś, i tym, nacze pisniamy, Bohorodyciu prywitało:
Radujsia, hałuzko rosłyny newjanuszczoji;
Radujsia, bo Ty prydbała plid bezsmertnyj;
Radujsia, wychownyce wychownyka czołowikolubnoho;
Radujsia, bo Ty porodyła datela żyttia naszoho;
Radujsia, nywo, rodiuszcza bahatstwo myłoserdia;
Radujsia, trapezo, prebahata na dary pomyłuwannia;
Radujsia, bo czerez Tebe raj nanowo zacwiw rozkiszne;
Radujsia, bo Ty dajesz duszam prystanowyszcze;
Radujsia, pryjemne mołytwy kadyło;
Radujsia, wsioho switu oczyszczennia;
Radujsia, błahowolinnia boże dla smertnych ludej;
Radujsia, dowirja smertnych ludej do Boha.
Radujsia, Newisto nenewisnaja!

Kondak 4

Bureju hłybokych sumniwiw ochopłenyj, zbenteżywsia prawednyj Josyf i, znajuczy Tebe diwoju, podumaw, szczo Ty, neporoczna, buła kymś zwedena; ałe, piznawszy, szczo Ty zaczała wid Ducha Swiatoho, promowyw: Ałyłuja!

Ikos 4

Poczuły pastyri, jak anheły wełyczajut´ Chrysta, szczo w ludśkomu tili pryjszow na swit, i pospiszyły do nioho, jak do pastyria, a pobaczywszy Boha, jak te jahnia neporoczne, wyhoduwane w łoni Mariji, prywitały Jiji słowamy:
Radujsia, Maty jahniatka i pastyria;
Radujsia, koszaro oweć duchownych;
Radujsia, zachyste wid worohiw newydymych;
Radujsia, klucze, szczo rajśki dweri widmykajesz;
Radujsia, bo nebesa tiszat´sia z zemłeju;
Radujsia, bo zemla wesełyt´sia z nebesamy;
Radujsia, apostoliw sławo bezupynna;
Radujsia, podwyżnykiw syło neperemożna;
Radujsia, osnowo wiry nepochytna;
Radujsia, switłe piznannia błahodati;
Radujsia, bo czerez Tebe pekło opustiło;
Radujsia, bo czerez Tebe my w sławu zodiahnułysia.
Radujsia, Newisto nenewisnaja!

Kondak 5

Bohoprowidnu zirku pobaczywszy, mudreci piszły za jiji switłom, nemow za switylnykom, caria mohutnioho szukajuczy, a znajszowszy, prystupyły do nedostupnoho i zakłykały z radosty: Ałyłuja!

Ikos 5

Koły syny chałdejśki pobaczyły na rukach Diwy toho, chto rukamy swojimy ludej sotworyw, i Władyku w niomu piznawszy, chocz i pryjniaw win wyhlad ludśkyj, pospiszyły daramy joho wszanuwaty, a błahosłowennu miż żinkamy prywitały:
Radujsia, Maty zori nezachodymoji;
Radujsia, switanku dnia tajinstwennoho;
Radujsia, bo Ty whasyła wohoń spokusy;
Radujsia, bo Ty proswiszczajesz wyznawciw Swiatoji Trojci;
Radujsia, bo Ty pozbawyła włady neludianoho muczytela;
Radujsia, bo Ty jawyła Chrysta, Hospoda Czołowikolubcia;
Radujsia, bo Ty wyzwolajesz ludej wid służby idołochwalnoji;
Radujsia, zachysnyce wid uczynkiw zipsuttia;
Radujsia, bo Ty spynyła wohnepokłonstwo;
Radujsia, bo Ty pryhasyła połumja prystrastej;
Radujsia, wirnych prowidnyce do mudrosty;
Radujsia, wesełoste wsich pokoliń.
Radujsia, Newisto nenewisnaja!

Kondak 6

Zdijsnywszy proroctwo pro Tebe, bohonosnymy propowidnykamy wernułysia mudreci do Wawyłonu i,
wsim pro Tebe, Chryste, propowidujuczy, pomynuły wony szałenoho Iroda, nezdatnoho spiwaty: Ałyłuja!

Ikos 6

Oswitywszy Jehypet switłom Twojeji prawdy, Ty rozwijaw temriawu obłudy, bo idoły joho, Spase, wpały, ne wstojawszy pered syłoju Twojeju, a ti, szczo jich pozbułysia, prywitały Bohorodyciu:
Radujsia, rodu ludśkoho poprawo;
Radujsia, neczystoji syły pohubo;
Radujsia, bo Ty łukawstwo obmanu stoptała;
Radujsia, bo Ty idoliw obłudu wykryła;
Radujsia, more, szczo faraona duszewnoho potopyło;
Radujsia, skełe, szczo sprahnenych żyttiam napojiła;
Radujsia, stowpe wohnennyj, szczo suszczym u temriawi dorohu pokazuje;
Radujsia, pokrowe switu, szyrszyj wid obłakiw;
Radujsia, pożywo, szczo mannu zastupyła;
Radujsia, służebnyce hostyny swiatoji;
Radujsia, zemłe obiciana;
Radujsia, zemłe, mołokom i medom tekucza.
Radujsia, Newisto nenewisnaja!

Kondak 7

Majuczy pokynuty cej swit obłudnyj, Symeon pryjniaw Tebe jak nemowla na ruky swoji, ałe, piznawszy w Tobi prawdywoho Boha i zdywowanyj Twojeju newymownoju premudristiu, win zakłykaw: Ałyłuja!

Ikos 7

Nowyj twir pokazaw Tworeć, koły pryjszow miż nas – swoji sotworinnia: bo zaczawsia bożestwenno w neporocznomu łoni i wyjszow z nioho, zberihajuczy joho takym, jak buło pered tym, nenaruszenym, szczob my, podywlajuczy ce czudo, spiwały Bohomateri:
Radujsia, kwitko netlinnosty;
Radujsia, winoczku czystoty;
Radujsia, woskresennia proobraze jasnyj;
Radujsia, Ty, szczo żyttia anheliw pokazała;
Radujsia, derewo, szczo .rodysz owoczi na pożywu wirnym;
Radujsia, derewyno riasnołysta, szczo bahatiom daje zachystok;
Radujsia, bo Ty porodyła widkupytela dla ponewołenych;
Radujsia, bo Ty porodyła prowidnyka dla zabłukanych;
Radujsia, suddi prawednoho ubłahannia;
Radujsia, bahatioch hrichiw proszczennia;
Radujsia, nadije beznadijnych;
Radujsia, lubowe, wyszcza ponad usi bażannia.
Radujsia, Newisto nenewisnaja!

Kondak 8

Pobaczywszy czudodywne narodżennia, widdalimsia wid switu i dumkamy perenesimsia na nebo, bo ż na te Wsewysznij Boh zjawywsia na zemli jak smyrennyj czołowik, szczob na nebo pidnesty tych, szczo spiwajut´ jomu: Ałyłuja!

Ikos 8

Uweś buw na zemli, ałe j neba ne pokynuw buw nezbahnennyj Boh Słowo, bo ce ne zminoju misceperebuwannia buło, a bożestwennym schodżenniam i narodżenniam wid Bohom wybranoji Diwy, szczo czuła taki prywitannia:
Radujsia, bo Ty wmistyła Boha newmistymoho;
Radujsia, wełycznoho tajinstwa bramo;
Radujsia, dla newirnych nowyno neczuwana;
Radujsia, dla wirnych pochwało najwyszcza;
Radujsia, preswiata kolisnyce suszczoho na cheruwymach;
Radujsia, osidku presławnyj suszczoho na serafymach;
Radujsia, bo Ty suprotywnosti pohodyła;
Radujsia, bo Ty diwstwo i materynstwo pojednała;
Radujsia, bo czerez Tebe prowyna proszczena;
Radujsia, bo czerez Tebe raj znowu widczynenyj;
Radujsia, klucze do carstwa Chrystowoho;
Radujsia, nadije dobra wicznoho.
Radujsia, Newisto nenewisnaja!

Kondak 9

Usi anhelśki syły zdywuwałyś wełycznosti twoho wtiłennia, Chryste, bo neprystupnoho Boha pobaczyły jak prystupnoho dla wsich czołowika, szczo z nymy perebuwaje i czuje wid usich: Ałyłuja!

Ikos 9

Baczymo, szczo promowci wełemowni, nacze ryby nimi pered toboju, Bohorodyce, bo nespromożni pojasnyty, jak to Ty, diwoju perebuwajuczy, porodyty zmohła. A my, podywlajuczy ce tajinstwo, z wiroju wzywajemo:
Radujsia, Premudrosty Bożoji wmistyłyszcze;
Radujsia, prowydinnia bożoho skarbnyce;
Radujsia, bo Ty mudreciw nemudrymy jawlajesz;
Radujsia, bo krasnomowci pered toboju nimujut´;
Radujsia, bo zawziati doslidnyky pered toboju rozum utratyły;
Radujsia, bo pered toboju zamowkły ti, szczo rizni wyhadky wydumuwały;
Radujsia, bo Ty atenciw łukawi chytroszczi rozwijała;
Radujsia, bo Ty mereżi rybołowciw napownyła;
Radujsia, bo Ty z bezodni neznannia wywodysz;
Radujsia, bo Ty piznannia bahatioch proswiszczajesz;
Radujsia, korablu tych, szczo choczut´ spastysia;
Radujsia, prystane pławby żyttiewoji.
Radujsia, Newisto nenewisnaja!

Kondak 10

Swit spasty bażajuczy, pryjszow Tworeć, jak sam obiciaw, ta buw pastyrem naszym jak Boh, szczo z lubowy do nas staw czołowikom, szczob jak czołowik prykłykaty czołowika, a jak Boh, szczob poczuty wid nas: Ałyłuja!

Ikos 10

Ty ochorona diwam, Bohorodyce Diwo, ta j dla wsich, szczo do Tebe wdajut´sia, daw za ochoronu Tebe, Preczysta, neba i zemli Tworeć, szczo w Twojemu łoni poseływsia i wsich nawczyw wzywaty do Tebe:
Radujsia, diwyczosty pidporo;
Radujsia, bramo spasennia;
Radujsia, osnowopołożnyce duchownoji obnowy;
Radujsia, podatelko bożoji łasky;
Radujsia, bo Ty widrodyła nas, u hrisi zaczatych;
Radujsia, bo Ty nerozumnych spamjatała;
Radujsia, bo Ty znyszczyła toho, szczo psuje duszi;
Radujsia, bo Ty porodyła siwacza newynnosty;
Radujsia, switłyce neporocznoho podrużżia;
Radujsia, bo Ty wirnych z Hospodom pojednała;
Radujsia, diwyć wychownyce czudowa;
Radujsia, dusz swiatych diwstwenna okraso.
Radujsia, Newisto nenewisnaja!

Kondak 11

Pisnia najkraszcza bude niszczo w poriwnianni z bahatstwom myłoserdia twoho, i chocz prynesemo Tobi, cariu swiatyj, stilky piseń, szczo zernyn pisku, to ne zrobymo niczoho dostojnoho suproty tych dariw, jaki daw Ty nam, szczo spiwajemo: Ałyłuja!

Ikos 11

Switłoprominnym switylnykom stała Preswiata Diwa dla tych, szczo perebuwajut´ u temriawi, bo zapałyła switło nadpryrodne i prowadyt´ usich do bożestwennoho piznannia, proswiczujuczy błyskom ludśkyj rozum; toż witajemo Jiji za te prywitamy:
Radujsia, prominnia soncia duchownoho;
Radujsia, siajwo switła newhasajuczoho;
Radujsia, błyskawko, szczo duszi projasniuje;
Radujsia, szczo strachom hromu worohiw projmajesz;
Radujsia, bo Ty switłom promenystym zasijała;
Radujsia, dżereło riky pownowodnoji;
Radujsia, proobraze żywotwornoji kupeli;
Radujsia, wid skwerny hrichownoji oczyszczennia;
Radujsia, kupełe, szczo sumlinnia obmywaje;
Radujsia, czaszo, szczo z neji radist´ czerpajemo;
Radujsia, zapachu pachoszcziw Chrystowych;
Radujsia, żyttia, powne tajinstwennoji radosty.
Radujsia, Newisto nenewisnaja!

Kondak 12

Obdaruwaty łaskoju bażajuczy i prostyty ludiam dawni hrichy, usich dowhiw prostytel sam pryjszow do tych, szczo widdałyłysia wid joho łasky, i, rozderszy jich dowhowi zobowjazannia, wid usich czuje: Ałyłuja!

Ikos 12

Ospiwujuczy Twoje dytia, wełyczajemo j Tebe, Bohorodyce, jak żywu swiatyniu, bo Hospod´, szczo derżyt´ use w swojij ruci, poseływsia w Twojemu łoni, oswiatyw, prosławyw, i nawczyw nas usich spiwaty Tobi:
Radujsia, meszkannia Boha i Słowa;
Radujsia, swiata nad swiatymy;
Radujsia, kywote, Swiatym Duchom pozołoczenyj;
Radujsia, skarbe żyttia newyczerpnyj;
Radujsia, wincze kosztownyj wołodariw pobożnych;
Radujsia, pochwało czesna swiaszczenykiw bohomilnych;
Radujsia, neporuszna weżo cerkwy;
Radujsia, nepochytna oporo derżawy;
Radujsia, bo w Tobi zapewnennia naszoji peremohy;
Radujsia, bo czerez Tebe worohy zhynut´;
Radujsia, tiła moho ozdorowłennia;
Radujsia, duszi mojeji spasennia.
Radujsia, Newisto nenewisnaja!

Kondak 13

O, wsechwalna Maty, szczo porodyła ponad wsich swiatych Swiatisze Słowo, pryjmy nynisznie molinnia nasze i riatuj nas wid usiakoji napasty ta ochorony wid muk wicznych tych, szczo spiwajut´ rady Tebe: Ałyłuja!

Mołytwa do Preswiatoji Bohorodyci

Pryjmy, o, wsebłahopomiczna, preczysta Hospoże, Władyczyce Bohorodytelko, ci czesni dary, szczo Tobi jedynij nałeżat´sia, wid nas, nedostojnych rabiw twojich. Ty z usich rodiw wybrana, Ty pokazałasia wyszczoju wid usioho nebesnoho i zemnoho tworinnia, tomu szczo czerez Tebe Hospod´ sył buw z namy, i czerez Tebe my Syna Bożoho piznały, i spodobyłysia swiatoho tiła joho i preczystoji krowy joho. Tomu błażenna jesy w rodach rodiw, bohobłażennaja, buwszy wid cheruwymiw switlisza i serafymiw czesnisza.
I nyni, wsepita, Preswiataja Bohorodyce, ne perestawaj mołytysia za nas, nedostojnych rabiw twojich, szczob my izbawyłysia wid usiakych chytroszcziw łukawoho i wid usiakoho pidstupu, i szczob zberehłysia my neposzkodżenymy wid usiakoho dyjawolśkoho otrujnoho napadu. Ałe mołytwamy Twojimy aż do kincia zbereży nas neosudżenymy, szczob my, spaseni twojim zastupnyctwom i pomiczcziu, wozsyłały sławu, chwału, podiaku j poklin za wse u Trojci jedynomu Bohowi i Sotworytełewi wsioho, nyni i powsiakczas, i na wiky wikiw. Amiń.

---